In 2023 ben ik samen met mijn echtgenote Annelies op zomervakantie naar IJsland gegaan. De kinderen wonen op zichzelf en met ons 2-en zou het toch betaalbaar moeten zijn. Annelies wilde vooral vanwege de natuur en het kunnen zwemmen en baden in IJsland. Ik had maar een eis. Wij moeten langs het graf van Robert James Fischer, Bobby voor vrienden. Hij heeft daar de laatste jaren van zijn leven doorgebracht met zijn Japanse vriendin, nadat Japan hem dreigde uit te leveren aan de Verenigde Staten vanwege een belastingschuld (op het prijzengeld van de WK Match in 1992 in Joegoslavië).

Zo kwam het dat wij op dag twee van onze vakantie al in Selfoss waren waar Fischer begraven ligt. Dat wist ik trouwens niet eens, omdat ik iets in Reykjavik had verwacht. Sterker nog in Selfoss bleek zelfs een Bobby Fischer museum te bestaan waarin allerlei memorabilia van de Schaak WK match in 1972 staan. Dus ik heb daar een middag doorgebracht terwijl Annelies in het zwembad was en eerst in koud water en toen in warm water lag. Typisch voor IJsland. Fischer ligt in Selfoss trouwens omdat daar de man woont die voorzitter was van de IJslandse Schaakfederatie toen de WK match in 1972 gespeeld werd in Reykjavik. Hij heet Gudmundur G. Thorarinsson en heeft ook een boek geschreven over de Match en de laatste jaren met Fischer, uitgegeven door New in Chess in Alkmaar (The Match of All Time).

Fischer wilde per se geen bedevaartsoort van zijn graf maken en hij stond toe dat hij een klein dorp stilletjes met een klein aantal vertrouwelingen werd begraven en dat er de dag er na een korte kerkdienst werd gehouden. Later is er voor de foto nog een moment gecreëerd (dat is de welbekende foto met onder meer Spassky en Portisch bij het graf en Witte Kerkje). Het Bobby
Fischer museum bevat de WK schaaktafel (althans een van de), notatieformulieren en veel foto’s van toen en later, bijvoorbeeld toen Garry Kasparov in 2014 in het museum kwam kijken. De lokale schaakclub speelt er ook zijn clubavonden. Dat moet inspirerend zijn. Er schijnen vooral Amerikanen op bezoek te komen overigens.

Het Bobby Fischer Center in Selfoss

Verderop in de reis kwamen wij vaker schaaktafels tegen, want IJsland heeft een lange schaaktraditie met in elke bibliotheek schaakboeken (moderne boeken, wel in het IJslands).
En natuurlijk veel natuur en veel watervallen, geisers, zwarte stranden (van nat Basaltsteengruis) en zwavelvelden. Daaraan valt niet te ontkomen. En ook vuurtorens.